ÖZEL EĞİTİM VE REHABİLİTASYON HİZMETLERİNİN REVİZYONU
Özel eğitim ve Rehabilitasyon alanı hiçbir devlet önermesi veya teşviki olmadan kendiliğinden Türkiye’nin öz şartlarından doğan, süreç içerisinde kendi modellerini oluşturan ve devletin daha sonradan modele entegre olup şekillendirmeye çalıştığı bir alandır.
Özel Eğitim ve Rehabilitasyon alanı özel sektör olmanın dinamizmiyle daha aktif, daha yenilikçi, daha cesaretli, daha ekonomik ve devletin bir uzantısı gibi gelişmesine yol açmıştır. Bu aşamada devletimizin çalışma imkânlarını rahatlatacak, yeniliklere engel olmayacak bir alt yapı hazırlama sorumluluğu vardır.
Türkiye şartlarından doğmuş olan özel eğitim ve rehabilitasyon merkezleri, Türkiye’ye özgü bir model olarak Avrupa’daki uygulamalardan çok daha farklı bir etkiye sahiptir. Avrupa seviyesinin üstündeki bir işi, projeyi hak ettiği seviyede uygulayamıyoruz. Toplumdaki yanlış algılamarın aksine bu iş bir talan meselesi değildir. Aksine bu bir verimsizlik sorunudur. Bu verimsizliğin nedenleri de sistemin uygulanabilir, sürdürülebilir ve denetlenebilir olmamasından kaynaklanmaktadır.
Ülkemizde Özel eğitim ve rahabilitasyon merkezlerinin daha etkin ve başarılı hizmetler sunabilmesi için kendimize has bir model önermemiz gerekmektedir. Bu kapsamda uygulanabilir, sürdürülebilir ve hizmet kalitesi denetlenebilir bir modele ihtiyaç duyulmaktadır.
Uygulanabilir: Hayatın doğal akışına, engelli birey ve ailesinin tabii koşullarına uygun olarak, engelli bireyin ihtiyaçlarının karşılanmasına yönelik olarak tasarlanmış bir iş düzeni ifade eder.
Uygulanabilir özel eğitim ve rehabilitasyon hizmetleri için mevzuatın “Hayatın doğal akışına, engelli birey ve ailesinin tabii koşullarına uygunluk ”temel prensibiyle yeniden düzenlenmesi gerekir. Mevcut mevzuat bu temel ilkeye aykırılıklar içermektedir.
Sürdürülebilir: Etrafımızda yer alan maddi ve manevi dünyadan bigâne olamayacağımız kabulü ile personel tanımları, personel görev çerçeveleri, personel eğitim ve temini, hizmet sektöründe kurumsallaşmanın ön koşulu olarak personel sadakat ve sürekliliğini destekleyecek bir ücretlendirme /sosyal hak cazibesine imkân verecek mali yeterlilik, iş başında eğitim süreçlerinin işlemesine olanak verecek uygun düzenleme ve örgütlenme gerektirir.
Denetlenebilir: ”Görünür hale gelen ” ve giderek büyüyen kamu katkısını karşılığının, elde olunan hasılanın ölçülebilir, denetlenebilir olması. Engelli bireyin gelişim süreçlerine rehabilitasyon hizmetlerinin katkısının sözel olanın yanında sayısallaştırılmış büyüklükler cinsinden de ifade edilmesine sağlayacak ölçüm metotlarını geliştirip, yaygınlaştırılması ve kullanılması. Devamlılığı ölçmenin yanında devam edildiğinde ne değiştirildiğinin de ölçülebilmesi…
Uygulanabilir, sürdürülebilir ve denetlenebilir bir model önerisi kazanım odaklı özel eğitim ve rehabilitasyon sistemi;
Sistem kazan, kazan kazan prensibini içermektedir. Devletin, toplumun, engellinin ve ailesinin ve özel eğitim ve rehabilitasyon merkezleri ile çalışanlarının kazandığı bir sistemdir.
Özel eğitim ve rehabilitasyon alanındaki mevzuat düzenlemeleriyle uygulanabilirliği ve sürdürülebilirliği sağlanabilecektir. Bu durum mevcut işleyişi rahatlatacak, personelin sektörde kalıcılığını sağlayacak yapılacak doğru ücretlendirmelerle kurumlar ve çalışanları geleceğe güvenle bakabileceklerdir.
Denetlene bilirlikte kazanım odaklı olacaktır. Alanda çalışan personel hizmet içi eğitimler ve süpervizörlükle gelişimi sağlayacaktır. Belirlenen düzeyde gelişim göstermeyen personel ve gelişimini hizmet verdiği engelli çocuklara aktaramayan personel sürekli eğitime tabii tutulacak ve verdikleri eğitim denetlenecektir. Çocuklarla ilgili eğitim hedefleri ve kazanımlar basamaklandırılacak öğrencinin bunlardan ne kadarına ulaştığı ya da ulaşamadığı aylık, üç aylık, altı aylık ve yıllık olarak değerlendirilecektir.
Kurumlar her yıl hizmet verdikleri engelli çocuklardan kazanımları tamamlanıp topluma kazandırılanları belgeleriyle genel müdürlüğe göndereceklerdir. Böylelikle kurumların gelecekle ilgili devlete katkıları net bir şekilde ortaya çıkmış olacaktır. Zira Avrupa ülkelerinde engelli bir bireyin yaşamı boyunca devlete maliyetinin 2,5 milyon dolar olduğu hesaplanmıştır. Bu maliyetin gayri safi milli hasılalarla düşen kişi başı milli gelirler oranıyla bir oranlama yapıldığında ülkemizde de bir engelli bireyin devlete maliyetinin minimum 250 bin dolar olduğu bir gerçektir. Bu hesapta yılda 5000 bireyi topluma kazandıran ve bunu belgeleyen sektörün devlete gelecekle ilgili direkt katkısı 1milyar 250 milyon $ olduğu net bir şekilde görülecektir. Uç bu hesaplar ve katkı minimum yani en az katkı düzeyi olduğunda ayrıntılı bir hesaplamayla net bir şekilde kazanımlar görünür hale gelecektir. Sektörün diğer Real katkıları tabi ki bu hesabın dışındadır.
Denetlenebilir bir hizmetin ve kalitesinin olabilmesi ve bunun standartizyonu ve ölçüle bilirliği kazanımlarla, kazanımların ölçüle bilirliği ile sağlanabileceği gibi daha iyiye ulaşmak için toplam kalite yönetimine tüm kurumlar zorlanmalıdır. Toplam kalite yöntemi kurumların eğitim dâhil, yönetim, muhasebe vs. gibi iç işleyişini de düzenleyip standardize hale getirip bir iç denetim mekanizması da oluşturulabilecektir.
Tüm bu kazanımların topluma anlatıldığı aktarıldığı ”Kazanımlarla Engelleri Aşıyoruz” sloganıyla büyük bir organizasyon planlanmalıdır. Bakanlığın himayesinde bir yıla yayılacak şekilde ilçelerde, illerde ve en sonda başkente finali yapılacak organizasyonda, bilgi yarışmaları, beceri yarışmaları, folklor, şarkı, resim, spor müsabakaları, resim el sanatları, ebru sergisi vb. alanda etkinlikler yapılarak. İlçe, il, bölge birincileri belirlenmeli, bölge birincileri de en son Mayısın ikinci haftasında ”Engelliler haftasında yarışmalarla ”Bunlarda birinci olanlarla ödülleri üst düzey siyasiler tarafından medya önünde verilmelidir.
• Her yıl ”Özel eğitim fuarı ve kongresi düzenlenmeli.”
• Her yıl “Özel eğitimi geliştirme çalıştayı düzenlenmeli.(Bürokrasi, üniversiteler,
Aileler, Sektör katılmalı.)
• Her yıl ”Türkiye’de özel eğitim ve rehabilitasyon hizmetleri verimlilik ve iyi uygulama örnekleri sempozyumu yapılmalıdır.
Bu modelle devlet, toplum, engelli birey ve ailesi, özel eğitim ve rehabilitasyon merkezleri, sektör çalışanları herkes kazanacak, kazanımlar görünür hale gelecek ve görünür hale gelen kazanımlar toplumun tüm katmanlarına anlatılabilir hale gelecektir.
Saygılarımla…
Önemli not:Bu fikirler ve Orhan Beyin fikirleri elbette tartışmaya açıktır.Ve içlerinin doldurulması da gerekebilir.Benim böyle bir fikri geliştirmemde katkısı olan üstadlara teşekkür borcum var.Ali galip hocama ve Barış ltd ye teşekkür ediyorum ve merakla ben ve Orhan Beyin yazdıklarına eleştirilerini bekliyorum.Ve Orhan bey şundan emin olabilirsiniz buradan çıkacak hepimizin inandığı bir sistem önerisini ÖZERKDER sonuna kadar savunur ve iletilmesi gereken her yere iletir...
Sağlıkla kalın iyi geceler...
